سلامتی در پیری

مواد شیمیایی که بدن در هنگام استرس تولید می کند، در مغز تاثیر می گذارد و در نتیجه تمرکز، یادگیری و حافظه فرد سالمند را دستخوش اختلال می کند. استرس با اثرات مخربی که بر کارکردهای جسمانی فرد سالمند می گذارد می تواند بر عملکرد سیستم روانی، عصبی و رفتاری او مانند تفکر، خلق، تمرکز و حافظه نیز تاثیر بگذارد.

برای مقابله با استرس در ابتدا باید منابع ایجاد کننده آن را شناسایی کرد. برای مثال گیر افتادن در ترافیک در ساعت های شلوغ خیابان ها می تواند باعث استرس فرد سالمند شود. از این رو با تنظیم زمان رفت و آمدها یا تغییر مسیر می توان با آن مقابله کرد.

اگر نگهداری اجباری از نوه ها به علت شاغل بودن والدینشان باعث خستگی و استرس است، می توان با طرح موضوع در جستجوی راه حل برآمد. با انجام فعالیت هایی مانند پیاده روی، قدم زدن، بازی های ورزشی و سرگرمی های مناسب و به کار بردن روش های آرام سازی، مدیتیشن و یوگا می توان استرس را کاهش داد.

استراحت مناسب و خواب کافی به سالمند کمک می کند تا ذهنی آرام داشته باشد. توصیه می شود سالمند 7 تا 8 ساعت در شبانه روز بخوابد. علاوه بر خواب شبانه، خواب نیم روزی برای تمدد اعصاب و نیز افزایش انرژی مناسب است.

زمین خوردن شایع ترین صدمات مغزی در سالمندان است. این صدمات می تواند به افت توانایی های مغزی منجر شود. پس باید از مغز، به عنوان عضو با ارزش به نحو مناسبی محافظت کرد. برای جلوگیری از زمین خوردن سالمندان باید موانع مسیر آمد و شد آنان و جاهایی که احتمال لیز خوردن وجود دارد را اصلاح کرد و در شب نیز آن فضا همیشه از نور کافی برخوردار باشد.

در اتومبیل همیشه از کمربند ایمنی استفاده شود و اگر هنگام شب و در مواقع نامناسب بدون همراه رانندگی برای سالمندان مشکل است از این کار خودداری کنند و لازم است سالمندان در صورت استفاده از موتورسیکلت یا دوچرخه از کلاه ایمنی مناسب استفاده کنند. هنگام پیاده روی یا دویدن از کفش مناسب استفاده کنند و این فعالیت ها را در مکان مناسب انجام دهند تا از زمین خوردن پیشگیری شود.

اگر فرد در هنگام ایستادن یا راه رفتن احساس عدم تعادل دارد، باید با پزشک معالجش در خصوص داروهای مصرفی صحبت کند.

سالمند باید با شرکت در فعالیت های اجتماعی و حمایتی روابط اجتماعی خود را در حدی حفظ کند که با سال های قبل از آن تفاوت جزئی داشته باشد. برای بسیاری افراد، سالمندی دوره تداوم رشد هوشی، هیجانی و روانی است و با انزوا، افراد نسبت به افسردگی آسیب پذیرتر می شوند.

سالمند می تواند ارزش های فرهنگی را به نسل جوان منتقل کند و احساس سودمند عزت نفس خود را حفظ کند و از انزوا، افسردگی و استرس روزمره رها شود. شاید در گذشته به علت کمبود وقت، امکان شرکت در فعالیت های گروهی وجود نداشت اما حالا که چنین فرصتی پیش آمده نباید کوتاهی شود. سالمند باید سعی کند با دوستان و آشنایان خود، حداقل یک بار در هفته دور هم جمع شوند. این عمل از آغاز انزواطلبی جلوگیری می کند. بنابراین حمایتی که از روابط اجتماعی با دوستان، خانواده، بستگان و همکاران ایجاد می شود به حفظ سلامت روان سالمند کمک می کند.

مطالعات نشان داده است در کسانی که با اعضای خانواده، خویشاوندان و هم چنین گروه های اجتماعی ارتباط خوبی دارند، علائم آلزایمر دیرتر از کسانی که گوشه گیر و کم ارتباط هستند ظاهر می شود. بنابراین توصیه می شود که سالمندان این ارتباط را حفظ کنند. همچنین اطرافیان سالمند باید از علائم افسردگی و اضطراب آگاه باشند و اگر اخیرا سالمند احساس تغییر خلق، کاهش انرژی، کاهش لذت بردن از فعالیت های روزمره، احساس گناه، حس بی ارزشی، میل به تنهایی، دلشوره و اضطراب، کاهش خواب و اشتها و کاهش وزن و شکایت های متعدد جسمانی دارد حتما او را همراه با یکی از اعضا خانواده به متخصص روانپزشکی مراجعه دهند.

نقش تفکر مثبت در زندگی انسان ها مهم است و بدیهی است انسان ها با مثبت اندیشی می توانند به هدف های خود نزدیک و نزدیک تر شوند. با ماشینی شدن زندگی، انسان ها کمتر فرصت دارند به خود بیندیشند بلکه بیشتر درگیر مشکلات خود هستند. سالمندان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. وقتی با یک نقطه نظر مثبت و با تقویت هیجان های مثبت به موضوعات نگاه شود حل مسئله و تحمل مشکلات آسان تر می شود. مهم ترین اصل در زندگی اصل تغییر است، یعنی هیچ چیز ثابت نیست، همه چیز در حال تغییر است. از این رو ما باید توانائی پذیرش تغییر را داشته باشیم و همراه با جریان های زندگی این تغییرات را بپذیریم.

یکی از جنبه های مهم سلامت روان، بعد معنوی است. اگر مسائل معنوی و روحانی به شما احساس خوبی می دهد سعی کنید ارتباط خود را با این موضوعات حفظ کنید. اعتقاد مذهبی یا معنوی خود را تقویت کنید. اینها ممکن است که به تخفیف افسردگی در سالمندی کمک کنند یا حتی عامل دفاعی در برابر آلزایمر باشند. کسانی که اعتقادات مذهبی و معنوی قوی دارند اغلب احساس حمایت و راحتی بیشتری دارند.
***