روش پاسخ دادن به سوالات جنسی کودک

روش پاسخ دادن به سوالات جنسی کودک

صحبت کردن درباره جنسیت برای اغلب والدین کاری دشوار است. والدین یا نگران زیاد گفتن هستند و یا کم گفتن و یا نگران گیج کردن بچه های خود. بسیاری از والدین هم فکر می کنند که اگر درباره مسائل جنسی با کودکان خود صحبت کنند افکار جنسی را در ذهن های کوچک آنها پرورش می دهند و با این کار بچه ها را به تجربه های جنسی تشویق می کنند.

بعضی از والدین دیگر نیز فکر می کنند که اگر کودکشان سوال نمی کند یا علاقه خاصی نسبت به موضوع نشان نمی دهد به این علت است که هنوز خیلی کوچک است یا اصلا به موضوع علاقه ندارد. والدین فکر می کنند که اگر کودکشان در ظاهر بی علاقه است، لابد هنوز آمادگی لازم را ندارد و یا بدتر از آن شاید نیازی به دانستن ندارد.

ولی بچه ها حتما سوال دارند. شاید نمی دانند که چگونه بپرسند و یا شاید بی میلی والدین خود را نسبت به پاسخ گفتن به چنین سوالاتی احساس می کنند. کودکان در چنین موقعیت هایی هنگام برخورد با موضوعات مربوط به جنسیت، از والدین خود رو می گردانند. بنابراین مسئولیت شما این است که حرف بزنید و اجازه ندهید که ناراحتی خودتان یا سکوت فرزندتان مانع باز کردن باب گفت و گو بشود. نزد فرزندتان اعتراف کنید که سخن گفتن درباره جنسیت گاهی با شرم و حیا همراه است چون موضوع خیلی حساس و خصوصی است و همین می تواند زمینه مشترکی باشد تا گفت و گویتان را آغاز کنید. به یاد داشته باشید که لازم نیست همه اطلاعات را یک جا در اختیار او بگذارید. فراگیری آموزش جنسی نیز مانند دروس ریاضی و علوم باید به تدریج و در طی زمان صورت گیرد. از مفاهیم پایه ای شروع کنید و همگام با رشد کودکتان که قدرت درک او نیز برای دریافت جزئیات بیشتر می شود، بر میزان مفاهیم پایه بیفزایید.

شما چه به طور جدی درباره جنسیت با فرزندتان صحبت کرده باشید یا نه، باید بدانید که روند غیررسمی آموزش جنسی آنها از همان لحظه تولد آغاز شده است. شما والدین از همان موقع، جنسیت آنها را با نحوه برخوردتان، چگونگی پاسخگویی به نیازهای آنها و با الگوی رفتاری خود پرورش داده اید. توجه به این نکنه مهم است که کودکانتان در تمام این مدت بدون کمک مستقیم شما چیزهایی درباره جنسیت آموخته اند و روند یادگیری آنها _چه بخواهید در آن نقش فعالی داشته باشید و چه نخواهید_ در آینده ادامه خواهد یافت.

والدین مسئولیت آموزش جنسی فرزندان خود را بر عهده دارند و نخستین قدم برای آنها در انجام این امر، آموزش دادن به کودکان در زمینه اصول اولیه جنسیت است اما بسیاری از والدین از پیچیدگیهای واژه جنسیت درک روشنی ندارند و اغلب آن را با جنس اشتباه می گیرند. جنسیت چیزی بیش از جنس یا هویت جنسی است و در رشد هر فرد نقشی حیاتی ایفا می کند. درک جنسیت شامل درک چگونگی کارکرد بدن انسان به ویژه چگونگی تولید مثل است. جنسیت علاوه بر آن شامل گستره ای از مفاهیم مربوط به روابط انسانی، مهارت های زندگی فردی، هویت جنسی و برخی از مسائل بهداشتی نیز هست.

جنسیت سالم همراه با مجموعه ای از ارزش ها و اخلاقیات به زندگی جهت و هدف می بخشد. بچه ها نیازمند موقعیتهایی هستند که در آن مهارتهای زندگی را بر اساس اصول اخلاقی خود بیاموزند و تمرین کنند. تصمیم گیری مسئولانه، بیان احساسات و نیازها و مذاکره هنگام اختلاف نظر، مهارت های ضروری زندگی موفق بزرگسالان است. این مهارتها اساس حفظ و افزایش عزت نفس را در کودکان به وجود می آورد و به تضمین زندگی سالم آنها کمک می کند.

جامعه و خانواده علاوه بر تاثیر بر رفتار کودکان، به آنها در زمینه نقش جنسی نیز آموزش می دهد. نقش جنسی در برگیرنده حیطه تمام رفتارهایی ست که به مرد بودن یا زن بودن فرد مربوط می شود. نقش جنسی دیکته شده از سوی جامعه می تواند بر تصمیم گیریهای کودکان درباره نحوه روابط و سلامت خود در آینده تاثیری عمده و جدی به جا بگذارد. بچه ها در خصوص درک نگرش والدین و جامعه نسبت به ارزشها و عقاید مربوط به جنسیت بسیار تیزبین هستند. والدین هر چه نسبت به خود و هویت جنسی خود احساس بهتری داشته باشند راحت تر می توانند جنسیت خود را فرافکنی کنند.

عامل دیگری که بر جنسیت کودکان تاثیر می گذارد، وجود رسانه هاست. تلویزیون، مجلات و بازیهای ویدئویی همواره نگرش هایی را ارائه می کنند که درون چارچوب ذهنی کودک جا می گیرد. ممکن است این پیامها با ارزشهای خانوادگی افراد مختلف هماهنگ نباشد. والدین باید هم در خانه و هم در سطح اجتماع درباره کیفیت و محتوای رسانه هایی که بچه ها را تحت تاثیر قرار می دهند موضع گیری کنند. برخی رسانه ها به طور کلی بیش از حد بر روابط جنسی تاکید دارند و پیامهای گیج کننده، متضاد و گوناگونی به بچه ها ارائه می دهند، لذا تاثیر رسانه ها بر ساختار شخصیتی کودکان بسیار شدید است.

کلیدهای جنسیت سالم عبارتند از:
• همه انسانها با ظرفیت تجربه احساسات جنسی به دنیا می آیند.
• بچه ها از لحظه تولد موجوداتی جنسی اند.
• جنسیت سالم بخشی حیاتی از عزت نفس کودک را تشکیل می دهد.
• رفتار شما به عنوان پدر و مادر، الگوئی قابل توجه برای رشد جنسیت فرزندان است.
• ارائه دادن اطلاعات مناسب با مرحله رشد کودک، برای درک جنسی او از دنیا ضروری است.
• جنسیت هم بر جنبه های جسمی تاثیر دارد و هم بر جنبه های عاطفی همچون روابط، مهارتهای زندگی و مهارتهای تصمیم گیری.
• کودکان از رسانه ها، همسالان خود و به طور کلی از جامعه درباره جنسیت اطلاعات کسب می کنند. اغلب والدین لزوما با تمام این اطلاعات موافق نیستند اما باید کودکان را برای رویارویی با این اطلاعات آماده کنند.
• والدین باید پیامهای روشنی درباره ارزشهای خانوادگی و نگرش های خود درباره جنسیت به فرزندان خویش ارائه دهند.
وقتی بچه ها دنیای بیرون از خود را کشف می کنند نسبت به اعضای خصوصی بدن هم جنس خود و جنس مخالف نیز به طور طبیعی کنجکاو می شوند. شکل اعضای تناسلی پسرها برای دخترها جالب است و برعکس.

بچه ها در بازی های عادی خود از فرصت استفاده می کنند و از نظر جسمی به بچه های جنس موافق یا مخالف خود نزدیک می شوند تا شکل بدن آنها را کشف کنند. معمولترین سناریو دکتربازی کردن بچه هاست. بیشتر بچه ها تجربه دارند که وقتی نزد پزشک می روند او بدن آنها را معاینه می کند، پس دکتربازی می کنند تا بتوانند فرصت دیدن بدن دیگران را به دست آورند.

آگاه باشید که بچه ها از سر کنجکاوی بازیهای جنسی می کنند و این امری طبیعی است. اگر دیدید که فرزندتان در حضور بچه دیگر برهنه یا نیمه برهنه شده است عکس العمل شما بسیار مهم است و بر احساسی که فرزندتان در آینده نسبت به بدن خود و اعضای خصوصی آن پیدا خواهد کرد، تاثیر بسیار مهمی خواهد گذاشت. هول نشوید، نه او را سرزنش کنید نه تنبیه، کاری که باید بکنید این است که برای رفتار جنسی مناسب آنها در آینده حد و مرزی تعیین کنید.

موضوع حساس تعیین حد و مرز جنسی

سناریوی اول:

پسر 5 ساله شما با همبازی خود در خانه مشغول بازی است و شما متوجه می شوید که بیش از حد ساکت هستند. شما داخل اتاق آنها می شوید تا ببینید چه می کنند و می بینید که از کمر به پایین برهنه شده اند.

برخورد شما چیست؟
بیشتر والدین در چنین مواقعی احساس تنش می کنند اما اگر از قبل خودتان را آماده کرده باشید حداقل می توانید آرامش ظاهری خود را حفظ کنید. هرگز سر بچه ها داد نکشید و آنها را سرزنش نکنید، بلکه برای بچه ها در خانه حد و مرزی تعیین کنید. مثلا بگویید: “هر دوی شما لباسهایتان را بپوشید. بدن شما خصوصی است و نباید در خانه کس دیگری لباست را در بیاوری. بیایید برای شما یک سرگرمی دیگر پیدا کنم.”

این که درباره این موضوع به مادر همبازی پسرتان چیزی بگویید یا نه بستگی به تصمیم شخصی شما دارد. البته توصیه می شود گزارش آنچه در خانه شما اتفاق افتاده است به مادر بچه های دیگر نیز بدهید. هر کدام از خانواده ها می توانند از این موقعیت مناسب برای آموزش فرزند خود استفاده کنند. حد و حدود مورد قبول جنسی فرزندتان را برایش توضیح دهید اما او را با توضیح اضافه گیج و متحیر نکنید تا دچار احساس گناه نشود و اعتماد خود را نسبت به شما از دست ندهد. اگر دیدید بچه ها باز هم به دکتربازی علاقه نشان می دهند، شاید نشانه این باشد که کنجکاویشان هنوز ارضاء نشده است. بنشینید و اطلاعات اساسی را با فرزند خود مرور کنید. با او درباره شکل بدن صحبت کنید و یکی یکی اعضای مختلف بدن را نام ببرید. اغلب بچه ها در این گروه سنی با این توضیحات راضی می شوند اما اگر فرزندتان سوالی داشت به او بی درنگ پاسخ بدهید. هرگز پاسخ کودکان را به تاخیر نیندازید. امید است پدر و مادر آن کودک دیگر نیز همین کار را انجام دهد.

سناریوی دوم:

بچه نوپایتان هنگام حمام کردن به آلت تناسلی خود دست می زند.
این سناریو بسیار رایج است و در بیشتر خانه ها به طور مکرر اتفاق می افتد. اگر فرزندتان این کار را کرد از فرصت استفاده کنید و نام اندامهای مختلف بدن را با او مرور کنید و با موضوع خیلی جدی رو به رو شوید. از اندامهای غیرجنسی شروع کنید و اندامهای جنسی را به طور پراکنده لابه لای آنها نام ببرید. از همان ابتدا از نام های صحیح استفاده کنید. برای پسرها این قسمت ها عبارتند از: آلت تناسلی، بیضه ها و باسن و برای دخترها عبارتند از پستان ها، واژن یا آلت تناسلی و باسن.
به بچه ها بفهمانید که کسی اجازه ندارد به قسمت های خصوصی بدن آنها دست بزند و خودشان نیز نباید آنها را نشان کسی بدهند. البته استثناء وجود دارد مثلا وقتی پدر یا مادر بچه را حمام می کنند و یا پزشک او را معاینه می کند یا به علت بیماری یا جراحت تحت درمان قرار می دهد.

سری بودن و خصوصی بودن
وقتی با کودکان درباره جنسیت صحبت می کنیم واژه های “خصوصی” و “سری” معانی جدیدی می یابند. کودکان کم سن و سال ممکن است نتوانند تفاوتهای ظریف این دو کلمه را دریابند، از این رو والدین باید سعی کنند که تفاوتهای بین این دو واژه را آشکارا برای کودکان بازگو کنند.

به مثالهای زیر توجه کنید:
خانه هر کس همراه با اشیای داخل آن خصوصی است. همه می دانند که در خانه، تلویزیون و اسباب و اثاثیه دارید اما فقط تعداد کمی از افراد هستند که اجازه دسترسی به اموال تو را دارند. خانه تو و اموال تو خصوصی هستند. بقیه هم تلویزیون دارند اما تو اجازه نداری سرت را پایین بیندازی و بروی در خانه کس دیگری تلویزیون نگاه کنی. آن تلویزیون مال خصوصی آنهاست. به آن دست نزن!

مثال دیگر مثال مهمانی است. بیشتر مهمانی ها خصوصی هستند. خیلی از مردم ممکن است بدانند که در فلان خانه مهمانی برگزار می شود ولی همه به آن دعوت ندارند. زیرا مهمانی خصوصی است. برای حضور در مهمانی باید دعوت داشت.
برای بچه های کوچکتر می توان از مثال خصوصی بودن توالت استفاده کرد چون درک آن برای آنها راحت تر است. همه می دانند که ما همه به توالت می رویم. این اطلاعات سری نیست اما قطعا خصوصی است. چطور است که دسترسی به آن محدود است؟ خوب ما وقتی به درون توالت می رویم در را می بندیم. هیچ کس به کسی که توالت می رود نمی خندد و او را مسخره نمی کند، چون همه ما این کار را می کنیم. پس رفتن ما به توالت سری نیست اما این کار را باید تنهایی انجام بدهیم. پس این کار خصوصی است. همان طور که برای محدود کردن دسترسی دیگران به توالت در آن را می بندیم، برای محدود کردن دسترسی دیگران به اعضای خصوصی بدن خود نیز از لباس استفاده می کنیم.

جنسیت موضوعی خصوصی است و ما خودمان تصمیم می گیریم که آن را با چه کسانی در میان بگذاریم. پس والدین باید به کودکان پیش دبستانی و دبستانی خود بگویند که گرچه موضوعات خصوصی خود را با خانواده در میان می گذارند اما نباید آن را با دوستان کوچکترشان بگویند. شاید والدین دوستشان بخواهند خود، اولین کسی باشند که درباره اعضای خصوصی بدن و مسائل مربوط به جنسیت با فرزندانشان صحبت کنند.
بچه ها باید یاد بگیرند که ممکن است والدین دیگر نخواهند فرزندشان از غریبه ها اطلاعات بدست آورد.
شما به عنوان والدین کودک چند جمله ساده به فرزندتان یاد دهید تا اگر یک غریبه یا یک دوست خواست به مسائل خصوصی او دسترسی پیدا کند او بتواند آنها را به زبان بیاورد. مثلا:
• بدن من خصوصی است.
• در این باره از پدر و مادرت سوال کن.
• این سوال خوبی است اما جوابش خیلی پیچیده است.

مهم ترین آموزگاران بچه ها والدین هستند اما غالبا وقتی می خواهیم مسائل مربوط به جنسیت را با آنها در میان بگذاریم دستپاچه و نگران می شویم و احساس شرم می کنیم. ما می خندیم و فرزندانمان هم می خندند. ما دست و پایمان را گم می کنیم و نمی توانیم به چشمان آنها نگاه کنیم و بچه ها هم همینطور. سرانجام همه ما متوجه تمسخرآمیز بودن موقعیتمان می شویم و همه با هم می خندیم. اوضاع خوب است. خنده و شرم و شوخی همراهان جدایی ناپذیر مسائل جنسی هستند. در وافع همین خجالت و خنده رفتاری طبیعی است و از تنش موجود می کاهد. در واقع این موقعیت باعث خنده ما می شود نه دانشی که می خواهیم منتقل کنیم. نه ما و نه کودکان ما هیچگاه نباید از دانستن خجالت بکشیم زیرا همه ما حق داریم بدانیم. فقط باید سعی کنیم عبارات را در خور فهم کودکان ساده کنیم.

گفت و گو درباره جنسیت
صحبت کردن با بچه ها درباره جنسیت برای اغلب والدین کاری دشوار است. والدین یا نگران کم گفتن هستند و یا زیاد گفتن و یا نگران گیج کردن بچه های خود. بسیاری از والدین هم فکر می کنند اگر درباره مسائل جنسی به کودکان خود چیزی بگویند افکار جنسی را در ذهن کوچک آنها پرورش داده و آنان را به تجربه جنسی تشویق می کنند.

بعضی از والدین نیز فکر می کنند که اگر کودکشان سوال نمی کند یا علاقه خاصی نسبت به موضوع نشان نمی دهد به این علت است که خیلی کوچک است و یا اصلا به موضوع علاقه ای ندارد.

بچه ها حتما سوال دارند. شاید نمی دانند که چگونه بپرسند یا شاید بی میلی والدین خود را نسبت به پاسخ دادن به چنین سوالاتی احساس می کنند. بنابراین مسئولیت شما این است که حرف بزنید و اجازه ندهید که ناراحتی خود یا سکوت فرزندتان مانع از باز کردن باب گفت وگو شود. نزد فرزندتان اعتراف کنید که سخن گفتن درباره جنسیت گاهی با شرم و حیا همراه است چون موضوع خیلی حساس و خصوصی است و همین می تواند زمینه مشترکی باشد تا گفتگویتان را شروع کنید.

تمام عوامل موجود در محیط در پایه گذاری جنسیت کودکان نقش دارند و به سهم خود به برداشت بچه ها نسبت به خود می افزایند. متاسفانه بسیاری از این پیامهای غیرکلامی که جامعه به بچه ها منتقل می کند بر ارزشها و عقایدی که جنسیت بالغ و سالم را پرورش می دهد، پایه گذاری نشده است. تردید نکنید، پا پیش بگذارید و نقش خود را ایفا کنید. هیچ وقت برای شروع دیر نیست. همه روی فرزند شما تاثیر می گذارند، پس چرا شما نگذارید؟ شما تعهد دارید که احساسات و ارزش های خود را به کودکتان انتقال دهید. شما به عنوان پدر و مادر هنوز مهم ترین معلم فرزند خود هستید.

پیدا کردن لحظه های مناسب آموزش
شما می توانید هر یک از موقعیت های زیر را به یک موقعیت مناسب برای آموزش تبدیل کنید:
• معلم فرزندتان یا یکی از بستگان یا همسایه های شما باردار است.
• تلویزیون برنامه ای نشان می دهد که در آن ارزش های خانوادگی یا اختلاف اخلاقیات خانوادگی مطرح می شود.
• دیداری از باغ وحش دارید که شامل مشاهده رفتارهای جنسی حیوانات یا توضیح درباره چرخه حیاتی آنهاست.
• زاییدن یک حیوان خانگی
• هنگام رفتن به مطب پزشک برای معاینه
• وقتی کودک شما به بدنهای برهنه یا نیمه برهنه دیگران در خانه یا استخر زل می زند.
• وقتی دختر یا پسرتان سعی می کند کسی که برهنه است را ببیند.
• نگاههای کنجکاو فرزندتان هنگامی که پوشک بچه ای را عوض می کنید.
• دیدن نوار بهداشتی در یک فروشگاه.
• هنگامی که با فرزندتان ماشین سواری می کنید و با او تنها هستید و در عین حال ناگزیر هم نیستید که به روی هم نگاه کنید زمان خوبی برای آغاز گفتگو درباره جنسیت است.

چند نکته:
1. پدر و مادر نخستین آموزگاران کودک در زمینه جنسیت هستند.
2. هنگام شروع گفتگو در مورد جنسیت شرم و حیا تا حدودی طبیعی است.
3. کودکان به منابع اطلاعاتی قابل اعتماد نیاز دارند.
4. اگر احساس می کنید این کار برایتان دشوار است با والدین دیگر صحبت کنید و برای تمرین نظرات و پاسخ های خود را با صدای بلند بر زبان بیاورید.
5. در طول روز لحظه های بیشماری پیش می آید که برای آموزش مناسب است. از این لحظه ها استفاده کنید.
6. اگر فرزندتان شما را با سوالهای خود غافلگیر کرد، می توانید پاسخ خود را به تعویق بیندازید اما حتما در اولین فرصت به سوال او جواب بدهید.
7. اطلاعات در مورد جنسیت مثل هر موضوع دیگری، نیاز به بیان مکرر دارد. یک بار گفتن کافی نیست.
8. اگر احساس می کنید هنگام گفنگو با فرزندتان چیزی را اشتباه گفته اید به اشتباه خود اقرار کنید و آنرا اصلاح نمایید. مثلا می توانید بگویید که “یادت می آید داشتیم درباره نوزادان حرف می زدیم؟ همه اطلاعات من صحیح نیود. کمی درباره اش مطالعه کردم. واقعیت اینجوری است که …”.

تا سن 5 سالگی بیشتر بچه ها باید:
1. نام صحیح اعضای بدن از جمله اعضای تناسلی را بدانند.
2. درک کنند که نوزادان از رحم مادر متولد می شوند.
3. مفهوم فضای خصوصی را هنگام تعویض لباس و رفتن به توالت بدانند. به ویژه ضروری است کودکان 5 ساله تفاوت خصوصی و سری را بفهمند.
4. بتوانند به راحتی با والدین یا فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگری درباره جنسیت صحبت کنند.
5. نسبت به هویت مذکر یا مونث خود عزت نفس داشته باشند.

بین 6 تا 9 سالگی بیشتر بچه ها باید:
1. بتوانند تولید مثل حیوانات و گیاهان را به عنوان بخشی از چرخه حیات درک کنند.
2. در پاسخ به سوالاتی چون “نوزادان از کجا می آیند؟”، “چطوری می روند تو دل مامان؟”، “چطوری می آیند بیرون؟” چیزهایی شنیده باشند.
3. از تفاوت بین دو جنس آگاه باشند و بتوانند از واژگان صحیح برای اشاره به اندام تناسلی خود و جنس مخالف استفاده کنند.
4. مفاهیم مربوط به خانواده، یعنی پدر و مادر شدن، طلاق و ازدواج مجدد را بفهمند.
5. درکی پایه ای از ایدز و عفونت های دیگری که از طریق جنسی منتقل می شود داشته باشند.
6. نسبت به سلامت کلی و نیازهای ایمنی بدن خود مسئولیت روزافزون پیدا کنند و بهداشت شخصی خود را با مسواک زدن، دوش گرفتن، رعایت تغذیه مناسب و غیره حفظ کنند.
7. مفاهیم دوستی و عدالت را بفهمند و بتوانند احساسات خود را با والدین یا افراد بزرگسال قابل اعتماد دیگری در میان بگذارند.

بین 9 تا 13 سالگی بیشتر بچه ها باید:
1. جنسیت را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی درک کنند.
2. با تغییرات طبیعی دخترها و پسرها در دوران بلوغ (عادت ماهانه و احتلام) آشنا شوند.
3. بتوانند با دیگران دوست شوند و دوستی هایشان را حفظ کنند.
4. روند تولید مثل، از جمله مفاهیم آمیزش جنسی، پدر و مادر شدن، سقط جنین و جلوگیری از بارداری را درک کنند.
5. درباره انتقال ایدز و بیماریهایی که از طریق جنسی منتقل می شوند اطلاعات بیشتری بدست بیاورند.
6. همچنان مفهوم خصوصی بودن برخی از اعضای بدن خود را حفظ کنند و بدانند که سوء استفاده جنسی چیست، چگونه می توان آن را تشخیص داد، چگونه می توان خود را از آن محافظت نمود و در موقعیتهایی که بالقوه خطرناک هستند، چگونه باید رفتار کرد.

نکته:
با توجه به مراحل رشد کودک، به پرسشهای او پاسخ دهید. هر چه سن او کمتر است پاسخ ها را عینی تر و با لحن جدی بیان کنید.
جواب آنها را حداکثر در دو تا سه جمله بدهید. بچه های ده، دوازده ساله به اطلاعات بیشتری نیاز دارند که می توان از طریق کتاب ها، جزوه ها و کلاسهای آموزشی به آنها دست یافت.

بچه چگونه داخل شکم مادر می شود؟
کودکان وقتی بزرگتر می شوند، یعنی بین 5 تا 8 سالگی ممکن است دیگر به دانستن محل رشد و نحوه بیرون آمدن نوزادان رضایت ندهند و نسبت به نحوه ورود نوزاد کنجکاوی کنند.
در این گروه سنی بچه های بزرگتر آگاهند که برای به وجود آمدن یک نوزاد یک مرد و یک زن لازم است اما ممکن است درک درستی از نقش پدر در مجموعه این فرآیند نداشته باشند. بچه های کوچک می توانند بفهمند که برای بچه دار شدن یک مادر و یک پدر لازم است. این مفهوم را می توان به گونه ای ساده با آنها در میان گذاشت و گفت که سلول تخمک مادر و سلول اسپرم پدر در بدن مادر به هم می رسند و بچه شروع به رشد می کند.

خودتان امتحان کنید و از بچه ها بپرسید که نوزاد از کجا می آید. حتما از جوابهایی که می شنوید تعجب خواهید کرد، اما این خود فرصتی به شما می دهد که برداشتهای آنها را اصلاح کنید. مثلا:
کودک: «مامانها چطوری بچه درست می کنند؟»
مادر: «چه سوال خوبی! می دانی خاله ات دارد بچه دار می شود؟»
وقتی این سوال را می پرسید هم فرصت پیدا می کنید که بر خود مسلط شوید و هم به فرزندتان این پیام را می دهید که برای گفتگو درباره این موضوع حساس آمادگی دارید. سپس می توانید بپرسید: «به نظر تو بچه از کجا می آید؟» با پرسیدن این سوال به برداشتهای غلط احتمالی آنها پی می برید و بعد می توانید ادامه بدهید که:
“در بدن زن سلولهای مخصوصی برای درست کردن بچه وجود دارد. این سلولها تخمک نامیده می شود و به اندازه یک نقطه کوچک است. پدرها هم سلولهای مخصوصی دارند که برای درست کردن بچه است. این سلولها اسپرم نام دارد، وقتی این سلولها در بدن مادر به هم می رسند، بچه جدیدی شروع به رشد می کند.”

اگر کودکتان از شما پرسید که بچه «چگونه» به وجود می آید می توانید بگویید:
«برای درست کردن یک بچه دو نفر لازم است، یک مرد و یک زن یا یک مادر و یک پدر. پدر سلولهای اسپرم دارد و یکی از این سلولها با سلول تخمک مادر ترکیب می شود. وقتی این دو سلول در بدن مادر به هم می رسند بچه شروع به رشد می کند. حالا تو برایم تعریف کن که من چه گفتم.»
کودکتان ممکن است بعد از تکرار این مطلب بپرسد «سلول چیست؟»
شما در پاسخ می توانید بگویید: «سلول بخش خیلی کوچک و مخصوصی از بدن ماست که زنده است. آنقدر کوچک است که باید برای دیدنش از میکروسکوپ استفاده کرد. وقتی دو سلول کوچک بهم می رسند، یعنی تخمک مادر و اسپرم پدر، بچه در بدن مادر شروع به رشد می کند.»

در این حال باز ممکن است با این پرسش روبرو شوید که: «آخر این سلولها چه جوری وارد بدن مادر می شوند؟»
بسیاری از والدین با شنیدن این سوال نگران می شوند چون اکنون باید جزئیات نحوه رسیدن تخمک و اسپرم به هم را توضیح دهند. اگر مطمئن هستید که کودکتان می خواهد از نحوه به وجود آمدن بچه و ساز و کار آمیزش جنسی بپرسد، می توانید توضیح ساده ای بدهید.
بسیاری از والدین نگران این هستند که کودکشان بخواهد باز هم پشت سر هم از این سوالها بپرسد. والدین از خودشان می پرسند: «اگر نگرانی ما معلوم باشد چه؟ اگر جواب سوالات را ندانیم چه؟» جواب بسیاری از سوالات بچه ها به اخلاقیات و ارزشهای جنسیت انسانی مربوط می شود. والدین باید تلاش کنند که برای انتقال این مفاهیم به فرزندان خود عبارات مناسبی بیابند. برای اینکار می توان از کتابهای مناسب استفاده کرد اما بدانید که تعهد قلبی شما برای یاد گرفتن و یاد دادن به فرزندانتان کاری ارزشمند است.

بسیاری از والدین از اینکه درباره نحوه رسیدن اسپرم به تخمک و آمیزش جنسی به فرزندان خود چیزی بگویند احساس ناراحتی می کنند. برای حفظ سلامت جنسی بچه ها و ایجاد نگرش سالم در آنها بهتر است که بچه ها آموزش جنسی را نه از همسالان و رسانه ها و منابع دیگر، بلکه از والدین و یا بزرگسالان مورد اعتماد والدین ببنند. کنجکاوی در مورد تولید مثل و روابط جنسی در ذات هر کودکی نهفته است.

برای گفتگو در مورد مسائل مربوط به جنسیت تنها یک راه صحیح وجود ندارد. می توانید از این نسخه استفاده کرده و یا آن را مطابق سلیقه خود تغییر بدهید. با توجه به سن مرحله رشد و سوالات فرزندانتان می توانید اطلاعاتی را اضافه و یا حذف کنید.

برخی معانی جنسیت عبارتند از:
• جنسیت می تواند به پسر یا دختر بودن شما اشاره داشته باشد و هم به آمیزش جنسی.
• آمیزش جنسی رفتاری است مخصوص بزرگسالان.
• بزرگسالان از راه آمیزش جنسی بچه درست می کنند.
• پدر و مادر که همدیگر را دوست دارند علاوه بر آمیزش جنسی از راه های دیگری نیز با هم برخورد جنسی می کنند. آنها همدیگر را در آغوش می گیرند، می بوسند و لمس می کنند.
• پدر و مادر که همدیگر را خیلی دوست دارند هنگام آمیزش جنسی به روش مخصوصی شریک بدنهای همدیگر می شوند.
• فعالیت جنسی وقتی است که مرد و زن بخشهای خصوصی بدن خود را به اشتراک می گذارند.
• آمیزش جنسی برای دو فرد بزرگسال که به همدیگر علاقه جنسی دارند چیز خوشایندی است.
• برای سهیم شدن در بدن یکدیگر هر دو فرد بزرگسال باید پخته و مسئولیت پذیر باشند.
• آمیزش جنسی را هم بستر شدن یا عشق بازی کردن هم می گویند.

کودکان بین 8 تا 12 سال به سطح درک تازه ای می رسند و می توانند درک کنند که برای به وجود آمدن یک بچه عوامل گوناگونی باید فراهم شود. این عوامل عبارتند از عشق و ارتباط، آمیزش جنسی و به هم رسیدن تخمک و اسپرم که بچه ها مفهوم اولیه ای از آن را درک می کنند. علاوه بر آن بچه ها می فهمند که زن و مرد هنگام آمیزش بدنهای خود را به اشتراک می گذارند. والدین باید در همین مرحله، روش و سیستمهای ارزشی خود را برای بچه ها پایه گذاری کنند و با آنها در میان بگذارند و در سنین قبل از بلوغ که بچه ها هنوز به حرف والدین خود گوش می کنند و برای نظرات آنها ارزش قائل هستند، می توان از فرصت استفاده کرد.

منبع: کتاب کلیدهای آموزش و مراقبت از سلامت جنسی کودکان و نوجوانان
***

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *