چگونه صبح ها راحت بیدار شوید
همه چیزهایی که در مورد خوابیدن نمی دانستید
همه ما برای بیدار شدن در هنگام صبح احتیاج به کمک داریم. برای بعضی ها صدای بلند زنگ ساعت می تواند مفید باشد و بعضی دیگر هم تا یک فنجان بزرگ چای یا قهوه غلیظ ننوشند نمی توانند خود را از بستر گرم و نرم رختخواب رها کنند. حدود 62 درصد از مردم بین 15 دقیقه تا یک ساعت زمان احتیاج دارند تا به طور کامل هوشیاری خود را به دست بیاورند و آماده انجام کارهای روزانه خود شوند. اما چرا این گونه است؟ تعدادی از متخصصان علوم خواب به این سوال پاسخ داده اند که چرا برای تعدادی از مردم بیدار شدن از خواب سخت ترین کار جهان است.
• چرا سخت است از رختخواب بیرون بیایم؟
اگر هنگام صبح با سختی از خواب بیدار می شوید و با تمام وجود آرزو می کنید که کاش یک ساعت دیگر را می توانستید در تختخواب خود سپری کنید، باید به دنبال دو دلیل اصلی باشید:
1. به احتمال بسیار زیاد شما دچار کمبود خواب هستید و در طول شب گذشته کمتر از میزان توصیه شده توسط کارشناسان یعنی بین هفت تا هشت ساعت خوابیده اید.
2. شاید هم این موضوع ناشی از به هم خوردن ریتم طبیعی بدن شما باشد.
بدن انسان به شدت به یکنواختی و برنامه ریزی علاقه دارد. علت بسیاری از خستگی ها در هنگام صبح این است که ما برای خواب خود برنامه مشخصی نداریم. یعنی در ساعت مشخصی به رختخواب نمی رویم و در زمان مشخصی هم از خواب بیدار نمی شویم. این در حالی است که بدن دارای یک ساعت طبیعی بسیار دقیق است که از چند ساعت قبل از بیدار شدن به تدریج بدن را برای این کار آماده می کند. این حالت را می توان با روشن شدن کامپیوتر مقایسه کرد. زمانی که شما دکمه روشن شدن کامپیوتر خود را فشار می دهید، برای مدتی صداهایی از داخل آن می شنوید. چند صفحه مختلف روی صفحه نمایش نشان داده می شوند و سرانجام زمانی که کامپیوتر مراحل آماده سازی خود را طی کرد، تصویر روی مانیتور نمایش داده می شود. بدن انسان هم در هنگام بیدار شدن شرایطی مشابه با این کامپیوتر دارد و اگر مراحل آماده سازی به درستی انجام نشود، آن گاه کسالت، خستگی، خواب آلودگی و حتی بیماری به سراغ فرد می آید. از چند ساعت قبل از بیدار شدن خواب انسان سبک تر می شود، دمای بدن به تدریج بالا می رود و هورمون هایی در بدن ترشح می شوند که انرژی لازم را برای بیدار شدن از خواب فراهم می کنند. اما اگر خوابیدن و بیدار شدن شما نظم نداشته باشد، بدن نمی تواند زمان بلند شدن را تخمین بزند و مراحل آماده سازی به درستی انجام نمی شود. به این ترتیب صدای زنگ ساعت شما در فضای خانه بلند می شود اما شما هنوز برای بیدار شدن آماده نیستید و به همین دلیل احساس خستگی و خواب آلودگی می کنید.
البته اگر تاکنون خواب منظمی نداشتید، خیلی نگران نباشید زیرا به راحتی می توان ساعت بدن را تنظیم کرد. اگر هر شب در یک ساعت مشخص به رختخواب بروید و حتی در روزهای تعطیل در یک ساعت مشخص بیدار شوید بعد از چند هفته، ساعت بدن شما هم تنظیم می شود. به همین دلیل است که بعضی از مردم همیشه پنج دقیقه قبل از به صدا درآمدن زنگ ساعت از خواب بیدار می شوند. فعالیت های بیولوژیکی در این افراد به خوبی تنظیم شده است و بدن آنها درست راس ساعت مشخص از خواب بیدار می شود.
• دوباره نخوابید
اکثریت آدم ها بعد از شنیدن صدای زنگ ساعت دکمه روی آن را فشار می دهند تا بین 10 تا 20 دقیقه دیگر بخوابند اما به اعتقاد کارشناسان این بدترین کاری است که یک نفر ممکن است در هنگام صبح انجام دهد. علت این موضوع را باید در نیاز بدن به ساعات قبل از بیداری جست وجو کرد که در آن ما برای بیدار شدن از خواب آماده می شویم. در حین ساعات آماده سازی خواب انسان سبک تر می شود تا بتواند راحت تر از خواب بلند شود. اما اگر شما بعد از بیدار شدن، باز هم بعد از شنیدن صدای زنگ ساعت، آن را خاموش کرده و بخوابید، ممکن است خواب شما عمیق شده و باز هم به مراحل قبل از آماده سازی بازگردید. شما قرار نیست در حین خواب عمیق از خواب بیدار شوید، بلکه خواب شما باید به تدریج سبک شده و سپس در مرحله آخر آماده سازی چشمان خود را باز کنید.
• نور را به خانه دعوت کنید
بیدار شدن و خوابیدن های مکرر در هنگام صبح تنظیم بدن را به هم می ریزد و حتی ممکن است باعث شود شما در کل روز احساس کسلی، سرگیجه، ناهوشیاری و خواب آلودگی داشته باشید. به همین دلیل کارشناسان معتقدند، بهتر است ساعت خود را درست در زمانی تنظیم کنید که تصمیم دارید از خواب بلند شوید و به این ترتیب دیگر نتوانید به خودتان وقت اضافه برای خوابیدن بدهید. همچنین بهتر است به محض بیدار شدن از خواب، پرده های خانه را کنار بزنید تا نور آفتاب به داخل اتاق تان وارد شود. نور آفتاب به طور طبیعی ساعت داخلی را به کار می اندازد و به بدن اعلام می کند که هنگام صبح فرا رسیده است.
• این یک هشدار است
تغییر حالت از خواب به بیداری وضعیت بسیار استرس زا و پرفشاری را برای بدن فراهم می کند. با اینکه شما در هنگام خواب کاملا بی حرکت و آرام هستید اما تغییرات زیادی در بدن شما در حال رخ دادن است. برای مثال دمای بدن شما به تدریج کاهش پیدا می کند و فشار خون تان کم می شود. زمانی که فرد بیدار می شود، بدن به طور ناگهانی احتیاج به فعالیت بیشتری دارد. به همین دلیل قلب باید شدیدتر از قبل شروع به کار کند و جریان خون در بدن سرعت بگیرد. در حقیقت بدن برای آنکه خود را با این تغییرات وفق دهد احتیاج به زمان دارد و درست به همین دلیل است که اکثر حملات قلبی در هنگام صبح رخ می دهند. اگر یک لخته کوچک در رگ های خونی شما قرار گرفته باشد، افزایش فشار خون بعد از بیداری ممکن است باعث حرکت آن به بخش های حساس شده و خطر ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد.
• با خورشید قهر نکنید
تقریبا همه انسان ها در طول روز فعال هستند. این به آن معناست که آنها در هنگام شب می خوابند و در هنگام روز به کار و فعالیت می پردازند. همه ما دارای یک سیستم تنظیم کننده 24 ساعته هستیم که احساس خواب آلودگی یا شادابی و فعالیت را در بدن ما تنظیم می کند. به طور طبیعی این سیستم بر اساس طلوع و غروب آفتاب تنظیم می شود. گیرنده های حساس نوری که در داخل چشم انسان قرار گرفته اند، به طور مرتب پیام هایی را به مغز و ساعت بدن می فرستند تا آن را تنظیم کنند. اگر شما هم مانند بسیاری دیگر از مردم در هنگام خوابیدن یا بیدار شدن مشکل دارید، ضروری است که زمانی از روز خود را در بیرون از خانه سپری کنید. زمانی که شما به نور خورشید نگاه می کنید، درست مانند آن است که بدن تان به یک ساعت دیواری نگاه می کند تا کارهای روزانه خود را تنظیم کند. در حقیقت ساعت بدن می تواند با نگاه کردن به نور آفتاب خود را با وقت محلی منطقه ای که شما در آن به سر می برید تنظیم کند. حال می توان توضیح داد که چرا بدن شما بعد از وارد شدن به یک کشور دیگر به راحتی خود را با ساعت آنجا تنظیم می کند و حتی با وجود اختلاف ساعت، شما در آن کشور هم راس ساعتی که به آن عادت کرده اید، از خواب بیدار می شوید.
یکی از مشکلات زندگی امروزی این است که بسیاری از ما به اندازه کافی از نور خورشید بهره نمی گیریم. خصوصا در فصل زمستان شما مجبورید در تاریکی از خواب بیدار شده و به سرکار بروید. تعداد زیادی از ما با مترو به سر کار می رویم و در محیط کار نیز تا تاریک شدن هوا در یک اتاق به سر می بریم. در هنگام شب هم در تاریکی به خانه باز می گردیم و به این ترتیب فقط چند دقیقه در معرض نور خورشید قرار می گیریم.
• ژنتیک خودتان را بشناسید
تقریبا 10 درصد از مردم خوابی مشابه با مرغ و خروس دارند. آنها خیلی زود به رختخواب می روند و صبح ها هم زود از خواب بیدار می شوند. بعضی دیگر هم مانند جغدها زندگی می کنند که دوست دارند تا ساعت ها بعد از نیمه شب بیدار بمانند و صبح روز بعد با ساعت زندگی خانه خود کلنجار بروند. بقیه مردم هم حالتی بینابین دارند و رفتارهایی مشابه با هر دو گروه از خود نشان می دهند. بعضی از مردم اصولا برای زندگی صبح آفریده نشده اند. آنها در هنگام صبح احساس گیجی، کندی، بداخلاقی و کم تحرکی دارند که این حالت ها می تواند تا دو ساعت و حتی بیشتر ادامه پیدا کند.
اما بعضی دیگر مانند فنر از رختخواب خود بلند می شوند و سراغ کارهای خود می روند. دانشمندان معتقدند این تفاوت ها کاملا ژنتیکی است و شما می توانید مشابه آنها را در بین پدر و مادرها و فرزندان آنها ببینید. ایده آل ترین حالت برای هر شخص این است که بتواند زندگی و کار خود را با این خصوصیات ژنتیکی تنظیم کند. برای مثال افرادی که خواب شان مانند جغدهاست در مشاغلی مانند نگهبانی در شب، پرستاری، پذیرش هتل ها و مانند آنها موفق تر هستند و در عوض گروه دیگر باید به دنبال مشاغلی باشند که در صبح زود آغاز می شود.
مترجم: مهدی ایزدی – شرق
***
پاسخ دهید